Hormon Testi Nedir?
Hormon testi, hayatımızın belirli aşamalarında yaptırılması gerekmektedir. Her hormon her dokuda sentezlenir ve kana salınır ve her hormon kan yoluyla vücuttaki diğer dokulara ulaşarak etkisini gösterir. Kandaki hormonların eksikliği veya fazlalığı veya etki mekanizmalarının çeşitli arızaları farklı türde hastalıkları gösterir.
Hormon testleri ise vücutta nasıl metabolize edildiğine bağlı olarak her bir hormon için ayrı ayrı kan veya idrar gibi vücut sıvılarının miktarını ölçen laboratuvar testleridir. Vücudun ürettiği her hormon için ayrı ölçümler alınır ve hastalığın teşhisi sırasında elde edilen tüm veriler birlikte değerlendirilir
Hormon Testi Nasıl Yapılır?
Farklı hormon testi farklı yöntemleri ve ölçümleri vardır, ancak hormon testleri genellikle ayrı bir tüpte alınan kan örneği kullanılarak yapılır. Hormonun kan düzeyinin hastalığı teşhis etmeye yeterli olduğu hormon türleri için kandaki hormon düzeyinin saptanması yeterlidir. Ancak bazı hormonların ve hormonla ilgili organların işlevini değerlendirmek için kan konsantrasyonlarından ziyade kan veya diğer vücut sıvılarından metabolik olarak üretilen maddelerin konsantrasyonlarının ölçülmesi gerekebilir.
Ek olarak, kandaki hormon seviyeleri farklı koşullar altında değişebilir. Yaş, cinsiyet, günlük aktiviteler, eşlik eden hastalıklar, diyet, sigara, alkol tüketimi ve analizin yapıldığı süre gibi çeşitli parametreler hormon düzeylerini etkileyebileceğinden, uygun zamanlanmış hastalık değerlendirmesi hormon testlerinden geçmek çok önemlidir.
Hormon Testi Neden Yapılır?
Hormon testi, çeşitli endokrin bozuklukları teşhis etmek ve izlemek ve bazı kronik hastalıklarda hormonal değişiklikleri değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır. Bu doğrultuda, incelenen hastalıkla ilgili tüm endokrin bezlerinin fonksiyonel testleri ile ilişkili hormon testi ile hormon seviyeleri incelenebilir.
Bir tiroid analizi, tiroid tarafından üretilen hormon seviyelerinin ve bu hormonların üretimine neden olan TSH hormonlarının incelenmesinden oluşur. Bu sayede tiroid bozukluklarının hipertiroidi ve hipotiroidi varlığı tespit edilebilir. Benzer şekilde tiroid fonksiyonunun bozulması sonucu gelişen çeşitli hastalıklarda da tiroid fonksiyon testleri yapılabilir.
Düzensiz adet görme genellikle endokrin bozukluklarından kaynaklanır ve hormonal dengesizlik için test gerektirebilir. Bu nedenle adet döngüsünün düzenlenmesinde aktif rol oynayan FSH, LH, östrojen, progesteron ve adet döngüsünü etkileyebilecek diğer hormonların düzeyleri incelenir.
Kadınlarda anormal saç büyümesi için hormon testi gerekebilir. Bu konuda adet döngüsünü düzenleyen hormonların yanı sıra adrenal androjenik hormon seviyelerine de bakılabilir. D vitamini, paratiroid hormonu ve kalsitonin gibi kalsiyum metabolizmasını düzenleyen hormonların seviyeleri, kemik erimesi ve kalsiyum seviyelerindeki değişikliklerle ilişkili olarak incelenir. Diyabete çeşitli kronik hastalıklar neden olabileceğinden, diyabete neden olan hormonlardaki artışları kontrol etmek için hormon testleri yapılır.
Hormon Testi Ne Zaman Yapılır?
Yaşam kalitesi ve organların düzgün çalışması için çok önemli olan hormon testleri, kişinin yaşadığı hastalığa veya semptomlara göre bir uzmandan istenebilir. Hormon testi yaptırmaya bağlı kronik rahatsızlıkları olan kişiler bu testi düzenli aralıklarla yaptırmalıdır. Vücuttaki çeşitli organ ve dokuları inceleyebilen bir test olması gerekir. Ayrıca adet düzensizliklerini de destekler.
Şeker hastalığı gibi kronik bir hastalığınız varsa lütfen düzenli olarak test yaptırın. Ayrıca hamilelik sırasında anne ve çocuğun sağlığı için hormon testi yapılır. Hastalığı olan kişilerde ve kontrol amaçlı hormon testi yapılır.
Hormon Testiyle Neler Anlaşılır?
Tüm hormon salgılanması beyindeki hipotalamik bezler tarafından kontrol edilir. Hipotalamik bez ayrıca hipofiz bezine hormon salgılaması için sinyal verir. Sonuç olarak, hipofiz bezi tüm endokrin organlarına hormon salması için sinyal verir. Yumurtalıklar kadınlık hormonu salgılayan organlardır. Bu hormonların periyodik salınımı hormonal denge için gereklidir. Hormonlar tek başına düşünülmemelidir. Sağlıklı bir vücut, tüm vücudun hormonlarının dengede olduğu bir durumdur.
Östrojen, yumurtalıklar tarafından salgılanan kadın hormonlarından biridir. Kan seviyeleri hamilelik sırasında yükselir ve menopoz sırasında düşer. Progesteron da yumurtalıklar tarafından salgılanır. Östrojen hormonu ile denge önemlidir. Bu denge bozulduğunda çeşitli rahatsızlıklar meydana gelir.
AMH (Anti-Müllerian Hormon)
Anti-Müllerian testi, kadınlarda yumurtalık rezervini ölçmek için kullanılan bir kan testidir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde bulunan AMH hormonu, anne karnında kadınlar tarafından salgılanmaya başlar ve akıl almaz seviyelere düştüğü menopoza kadar devam eder. AMH, kadınlarda büyümeye başlayan küçük yumurta hücrelerinin granüloza hücreleri tarafından salgılanan bir hormondur. AMH, hangi yumurtaların ne kadar hızlı geliştiğini belirler. Yumurtalık rezervi ultrasonla dahi görülemeyen küçük hücrelerden salgılanır, bu nedenle yumurtalık rezervi hakkında bilgi veren çok önemli bir testtir. AMH seviyeleri, yumurtalıktaki yumurta sayısı ile doğrudan ilişkilidir.
FSH
Fsh hormonunun seviyeleri, kadınlarda yumurta sayısının azaldığının bir işaretidir. Erkeklerde bu hormonun yüksek seviyeleri, testislerle ilgili problemlere işaret eder. Fsh hormonu Folikül uyarıcı hormon veya folikül uyarıcı hormon adı verilen hormona kısaca Fsh denir. Bu hem kadın hem de erkek çocuk sahibi olmak için önemli bir hormon seviyesidir. Çocuk isteyen çiftlerin FSH hormonu hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Folikül uyarıcı testi yapılmalıdır. Beynin alt kısmındaki hipofiz bezi tarafından salgılanan bu hormon çok düşük veya çok yüksek olmamalıdır.
LH
Kadınların, erkeklerin ve çocukların merak ettiği tüm hormonal süreçlerin içinde LH en önemlilerinden biridir. Mevcut luteinize edici hormon miktarını belirlemek için bir kan testi gereklidir. LH hormonu, kadınlarda yumurtalık gelişimi ve erkeklerde testis fonksiyonu için özellikle önemlidir. Ergenlik döneminde ve adet görme gibi çocuklarda çok önemli bir rol oynar. Burnun hemen arkasında bulunan ve bezelye büyüklüğündeki hipofiz bezi tarafından salgılanır.
Prolaktin
Prolaktin, beynin alt kısmında bulunan nohut büyüklüğündeki hipofiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur. Ana işlevi, anne adayını hamileliğin 8. haftasından itibaren meme bezi olgunlaşması yoluyla anne sütü üretmeye hazırlamaktır. Prolaktin seviyeleri hamilelik ve doğum sonrası dönemde yüksek kalır. Ayrıca yumurtlamaya neden olur ve adet döngüsünde kesintilere neden olur.
Hamilelik ve emzirme döneminde hipofiz bezinden prolaktin hormonunun düzenli salınımı, FSH ve GnRH hormonlarının salınımını durdurur ve hamileliği engeller. Doğum yapmış kadınların adet görmemelerinin ve tekrar hamile kalmamalarının nedeni, hem erkekte hem de kadında cinsel isteği olumsuz etkileyen prolaktin hormonunun salgılanmasından kaynaklanmaktadır.
Testosteron
Tıbbi terminolojide klasik olarak erkek cinsiyet hormonu olarak adlandırılan testosteron, testisler tarafından salgılanan hormonlardan biridir ve erkek sperm üretiminde çok önemli rol oynar. Aslında bu hormon kadın yumurtalıkları sayesinde az miktarda üretilir. Bir beyin bölgesi olan hipotalamusun erkeklik hormonu testosteron üretiminde yer aldığı gösterilmiştir. Ayrıca kemik oluşumu için de önemlidir
DHEAS
DHEA-S testi, kanınızdaki DHEA-S (dehidroepiandrosteron sülfat) seviyesini ölçer. Zayıf bir erkek cinsiyet hormonu (androjen), bu hormon kadın cinsiyet hormonu olan östrojene dönüştürülebilir. Bunun nedeni, üretildikten sonra daha güçlü erkek cinsiyet hormonları olan test ve androya dönüştürülmesidir.
Hormon Testi Değerleri Nelerdir?
Hormon seviyelerini ölçen hormon testi sonuçlarına göre birçok değer ortaya çıkıyor. Bu değerler aslında terapiste insan sağlığı ve dolayısıyla hormonlar hakkında zengin bilgiler sağlar. Bu nedenle hormon testlerinin değerlerinin bilinmesinde fayda vardır. Analiz sonuçlarında AMH, LH, FSH, testosteron, DHEAS ve prolaktin değerleri vücuttaki hormonal değerleri doğrudan temsil etmektedir.
Test sonuçları kandaki hormon seviyeleri hakkında bilgi verir. Bu sonuçlara göre hormonların artması veya azalması hakkında çıkarımlarda bulunulur. Test sonuçları belirgin şekilde yükselirse, hormon üreten organların aşırı aktif ve düzensiz olduğu sonucuna varılır.
Hormon Testi Vermeden Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Test öncesi dikkat edilmesi gereken önemli bir detay da doktorunuzun vereceği bilgilerdir. Doktorunuz size ihtiyacınız olan bilgileri verecek ve teste iyi hazırlandığınızdan emin olmak için sorular soracaktır. Bu gereksinimlerin tam olarak karşılanması, daha doğru ve tutarlı ölçümlerle sonuçlanacaktır. Bu nedenle doktor seçimi dikkat etmeniz gereken detaylardan biridir. Seçeceğiniz doktorun; alanında uzman, gerekli becerilere sahip ve yeterli deneyime sahip olduğundan emin olmanız gerekir. Doktor ve hastane seçimi size kalmışken seçiminizi yaparken sağlığınıza da bakmakta fayda var.
Ön test değerlendirmeleri, uygulanan sıvının tipine bağlıdır. Kan ve idrar seviyelerini etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bu nedenle izlediğiniz yol, yaptığınız testin türüne göre değişiklik gösterebilir. Sıvılardaki hormon düzeyini etkileyen faktörler bu etkileri kısa sürede gösterir. Bu nedenle, test sonuçlarının gerçek koşulları yansıtması beklenemez. Gerçek durumu yansıtması için teste saatler veya günler kala dikkat edilmesi gereken birçok detay vardır.
Doktorların ısrarla uyardığı sorunlardan biri de açlıktır. Kan bağışlamak için aç olmalısınız. Kan bağışından önce en az 10-12 saat aç kalmalısınız. Ancak bu oruç süresinin 16 saati geçmemesine de dikkat etmelisiniz. Unutulmaması gereken bir diğer faktör de son öğününüzün ağır olmamasıdır.
Ağır bir yemekten sonra uzun süreli açlığın etkileri de azalabilir. Kan şekeri seviyeleri için oruç tutmak gerekir. Onu yemek, lipemiye ve yanlış test sonuçlarına neden olabilir. Test edileceğinizi uzun zamandır biliyorsanız, onları yaklaşık üç hafta boyunca aynı sırayla beslemek hormonlarınızı dengede tutmanıza yardımcı olacaktır.
Hormon Testi Sonuçları Ne Zaman Çıkar?
Genellikle 3-4 saat içinde çıkar. Ancak, onu oluşturan kuruma bağlı olarak değişebilir. Halk sağlığı merkezleri gibi merkezler bu test sonuçlarını ertesi gün iletebilir. Özel bir hastanenin kendi laboratuvarı varsa test sonuçları 1-2 saat sürebilir. Kan testlerinin sonuçları yapılan testlere bağlıdır. 3-4 saatte hormon testi, 1-2 saatte kan sayımı, 2-3 saatte fibrojen testi hazır olabilir. Her merkezde işleme alınamayan talepler için diğer birimlere kan veya idrar örneği gönderilir.
Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Hormonal testler, hastalığın teşhis ve takibinde çok önemlidir. Testin türüne ve hastaya göre belirli bir süre içerisinde tamamlanır. Hormon testi sonuçları testi isteyen uzman tarafından değerlendirilmeli ve tedavi kararları buna göre verilmelidir.
Hormon Testi Değerleri Nelerdir?
Test değerlendirmeleri, yapılan hormon testinin türüne bağlıdır. Hormon testlerinde ölçülen değerleri incelerken. Hastanın durumu ve yaşı gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur. Vücut sağlığı için çok önemli olan hormonlar bilinmeyen nedenlerle çok fazla artabilir veya azalabilir. Kadın ve erkeklerin durumuna göre prolaktin testleri, LH, tiroid gibi bazı hormon testleri yapılabilir.
Hormon Testi Fiyatları 2024
Hormonal testler; Bunlar özel hastanelerde, kamu hastanelerinde ve bazı tıbbi tesislerde yapılan testlerdir. Hormon testi fiyatları, işlemin yapılacağı tesise ve mevcut özel sağlık sigortası planlarına göre değişmektedir. Hormon testlerinin fiyatlandırılması ile ilgili güncel bilgi ve detaylar için işlemi yapacak olan tesis ile iletişime geçiniz. Ayrıca hormon testleri ile eş zamanlı uygulanan diğer tedaviler de fiyat artışlarına yol açabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Test ile hastalık teşhis edilebilir mi? Birçok kişi, hastalığın hormonal testlerle teşhis edilip edilemeyeceğini merak ediyor. Bu soruyu yanıtlayarak, hormonal testlerin hastalıkların ve diğer bozuklukların teşhisinde çok yardımcı olduğunu söyleyebiliriz. Hormonal testler özellikle hastalığın seyrini izlemek için gereklidir. Ayrıca birçok hastalığı teşhis etmek için değişikliklere ve hormon seviyelerine bakılması gerekir. Bu gibi durumlarda hormon testleri yapılmalıdır. Hastalık ayrıca hormon testi sonuçlarına bakılarak da teşhis edilebilir.
Adetliyken Test Nasıl Yapılır?
Bir kadın hormon testi için planlanmışsa, testin tarihi genellikle adet döngüsüne göre belirlenir. Bunun nedeni, adet kanamasına neden olan fizyolojik olayların, bir kadının hormon düzeylerindeki değişikliklerle doğrudan ilişkili olmasıdır. Bu nedenle adetin ilk gününde hormon düzeylerinin bazal düzeyi ölçülebilir. Adetin başladığı gün olarak kabul edilir. Başka bir deyişle, bir kadının adet döngüsü, kanamanın ilk günü ve kanamalar arasındaki gün sayısı ile başlar. Adet döngüsü uzunluğunu belirler.
Adetin 3. Gününde Yapılan Testler Nelerdir?
Adetin 3. gününde yapılan testler hormonal testlerdir. Hormon düzensizliği adet düzensizliklerine yol açmaktadır. Testlerin adetin 3.günü yapılması gerekmektedir.Çünkü çıkan değerler adetin günlerine göre değişmektedir.Tıpta 3. gündeki faz baz alınalarak normal değerler belirlenmektedir. Bu manada gün çok önemlidir.
Adetin Kaçıncı Günü Yapılır?
Kadınlarda seks hormonları dışındaki hormon seviyeleri adet döngüsü ile ilişkili olabileceğinden, özellikle endokrin bozukluklarına bağlı sağlık sorunları için adet döngüsünün ilk gününde kan hormonu testi yapılır.
Tiroid Hormon Testi Aç Karnına Mı Yapılır?
Vücut ısısı, solunum, nabız ve kolesterol seviyeleri gibi önemli fonksiyonların dengelenmesinden sorumlu olan tiroid bezi yaklaşık 20-25 gram ağırlığında olup elmanın alt kısmında ve boynun alt kısmında yer alır. Bu 2 cm uzunluğundaki bezler T3 ve T4 hormonlarını üretir ve salgılar. TSH olarak da adlandırılan bir tiroid testi, kan örneği alınarak yapılabilir.
Dirseğinizin içindeki damardan kan örneği alınarak yapılan bu testten önce yemek yemeniz, içmeniz ve sigara içmeniz yasaktır. Bunun nedeni, yediğiniz yiyeceklerin ve içtiğiniz sigaraların kan seviyelerinizde değişikliklere yol açarak yanlış TSH sonuçlarına yol açabilmesidir. Bu nedenle tiroid testi (TSH testi) öncesi aç olmalısınız.
Tüm Hormon Testleri Aç Karnına Mı Yapılır?
Hormon testleri genellikle aç karnına yapılır, ancak örneğin prolaktin hormonunun test edilmesi gerekiyorsa, adet ile ilgili olduğu için belirli bir zamanda yapılmalıdır. Bu testin doğası gereği, bir gün önce ilişkiye girmemeli veya meme ucu uyarısı yapmamalısınız. Tiroid hormonlarını test etmek için belirli bir zaman yoktur. İstediğiniz zaman çalıştırabilirsiniz.
Hormon Testinde Değişiklikler Ne Anlama Gelir?
Genellikle ölçülen kan hormonlarının seviyeleri hakkında bilgi sağlar. Bundan hormon üretiminin arttığı veya azaldığı sonucuna varabiliriz. Ayrıca vücuttaki hormonların metabolizmasını artırabilir veya azaltabilir. Artan hormon seviyelerinin, hormonun üretildiği organın işlevini artırdığı sonucuna varılır. Bu, söz konusu organın işleyişinde bir bozulma olduğunu gösterir.
Hormon düzeylerindeki değişikliklere bağlı olarak hastada teşhis edilen ilgili hastalıklara özel tedaviler planlanır. Bu doğrultuda çeşitli ilaç tedavileri uygulanabilmekte, hormon seviyeleri azaltılmış düzeyde vücut dışına ağızdan veya enjeksiyon yoluyla uygulanabilmektedir. Tümörün bir kısmını veya tamamını çıkarmaya yönelik cerrahi tedavi kullanılabilir.
Hormon Testinde Hangi Hormonların Değerlerine Bakılır?
Testi türler, alınan örnekte değerlendirilen hormona göre de kategorize edilebilir. Bir test aynı anda tüm hormonlara bakamaz. Doktorunuz, test gerektiren durumlara bağlı olarak hangi hormonların test edileceğine karar verecektir. Tanı ve takipte dikkate alınması gereken hormonlar belirtilir. Test değerlendirmeleri, yapılan hormon testinin türüne bağlıdır. Hormon testlerinde ölçülen değerleri incelerken. Hastanın durumu ve yaşı gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur.
Hastalık Teşhisi Koyuluyor Mu?
Hormon testleri, hastalıkların ve diğer bozuklukların teşhisinde çok yardımcı olabilir. Hormonal testler özellikle hastalığın seyrini izlemek için gereklidir. Ek olarak, birçok hastalığın teşhisi için hormon düzeylerinde ve düzeylerinde meydana gelen değişikliklerin incelenmesi gerekir. Bu gibi durumlarda hormon testi yapılmalıdır.
